Skip to main content

İkinci Bəsit Proqram

İkinci Bəsit Proqram
İndi proqramda bir az dəyişiklik edək. Bir dəyişən təyin edək və buna qiymət mənimsədək. Bir dəyişənə qiymət mənimsətmə, proqramlaşdırma dillərindəki bəlkə də ən vacib əmliyyatlardan biridir. Dəyişənlər geniş bir şəkildə qeyd olunacaq. Hələki bəsit öyrənəcəyik. Dəyişən yaddaşın bir hissəsidir və sahib olduğu qiyməti bu yaddaş hissəsində saxlayır. Dəyişənin bir də tipi olur, tip dəyişənin nə kimi məlumatları özündə saxlayacağını təyin edir. Aşağıdakı proqrama baxaq:
using System; class Program
{
static void Main()
{
int a; (1)
a = 50; (2)
Console.WriteLine("a deyiseninin qiymeti: " + a); (3)

Console.ReadKey();
}
}
Proqramı icra etdikdə nəticə belə olur:
(1) sətrindəki int a; ifadəsi bir dəyişən təyin edir və bu dəyişənə ―a‖ adını verir. Bu dəyişənin tipi isə int- dir, yəni tam tip. Beləliklə yaddaşda (RAM) int tipinin xarakteristikalarına malik 4 bayt yer ayrılır və bu yaddaş sahəsinə ―a‖ adı verilir. (2) sətrindəki a = 50; ifadəsi a dəyişəninə 50 qiymətini verir. Beləliklə, yaddaşın həmin hissəsinə 50 informasiyası yüklənir. (3) sətrində isə ―a deyiseninin qiymeti‖ ifadəsini, ardından a dəyişənin qiymətini (yəni, 50 - ni) ekrana yazdırdıq. Diqqət etməyimiz gərəkən, nüans: Console.WriteLine("a deyiseninin qiymeti: " + a); kdunda, ―a deyiseninin qiymeti: ‖ ifadəsini ekrana yazdırdıqdan sonra + a ilə, proqramdakı a adlı identifikatora müraciət etmiş oluruq. Yəni, + operatorundan sağdakı a, bir sətir kimi ekrana çıxmır, proqramdakı a dəyişəninin qiymətini ekrana çıxarır. İndi iki dəyişən də təyin edək və bu dəyişənlərin qiymətlərindən birini, digərinə bölək:
using System; class Program
{
static void Main()
{
int a; int b; int c; a = 50;
b = 10;
c = a / b;
Console.WriteLine("50 bolunsun 10 = " + c); Console.ReadKey();
}
}
Nəticə aşağıdakı kimi olur:
Deməli, bu proqramda 3 dənə a, b və c adlı dəyişən təyin etdik. a dəyişəninə 50 qiymətini, b dəyişəninə 10 qiymətini mənimsətdik. C dəyişəninə isə a – nın b dəyişəninə bölünməsindən alınan qiyməti mənimsətdik, yəni c 5 dəyərinə sahib olur. Fikir versənir

c = a / b; sətrində ―/‖ deyə bir simvol var. Bu bir operatordur və vəzifəsi soldakı operandın qiymətini, sağdakına bölməkdir. Yəni a / b = 50 / 10 = 5 olur. Bu operator bir arifmetik operatordur, / ilə yanaşə digər arifmetik operatorlardan bəzilərini qeyd   edək:
+       toplama
- çıxma
  • vurma
/        bölmə
İndi bu operatorların istifadəsini göstərən bir proqrama baxaq:
using System; class Program
{
static void Main()
{
int a; int b; int c; a = 50;
b = 10;
c = a / b; //c = 5
Console.WriteLine("a bolunsun b = " + c);
c = a * b; //c = 500
Console.WriteLine("a vurulsun b = " + c);
c = a + b; //c = 60
Console.WriteLine("a ustegel b = " + c);
c = a - b; //c = 40
Console.WriteLine("a cixilsin b = " + c); Console.ReadKey();
}
}
Nəticə, aydındır ki, aşağıdakı kimi olacaq:




Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

If şərt ifadəsi

If şərt ifadəsi Biz proqramımızı işə salanda, proqramımız yuxarıdan aşağı doğru (Main metodundan başlayaraq) sətir-sətir icra olunmağa başlayır. Bəzən vəziyyət elə olur ki, proqramın müəyyən hissəsinin icra olunub – olmaması, hansısa şərtə bağlı olsun. Şəni müəyyən bir şərt daxlində poqramın bir hissəsi icra olunsun, ya da icra olunmasın. Bu kimi proqramın icra olunma axışını idarə edən ifadələr mövcuddur  ki, bu ifadələrə proqram kontrol ifadələri (program control statements) deyilir. Bunlardan biri if – dir. If bir idarə etmə ifadəsidir və vəzifəsi ondan ibarətdir ki, hansısa bir şərtin doğru olduğu təqdirdə, hansısa kodlar icra olunsun, əks halda   – şərt düzgün  olmadığı halda  həmin kodlar icra olunmasın  (if ifdəsini ―proqram kontrol ifadələri‖ bölməsində geniş öyrənəcyik). Bu ifadənin sintaktik şəkli belədir: if(şərt) { //Əməliyyatlar } Burada şərt doğru olsa (true) müvafiq əməliyyatlar icra olunur. Əks halda əməliy...
Post a Comment
Read more

C# proqramlaşdırma dili (Giriş)

C# proqramlaşdırma dili C# proqramlaşdırma dilinə giriş Əvvəlcə qeyd edək ki, bu proqramlaşdırma dilinin adı C# - dır (C Sharp), və ―si-şarp‖ kimi tələffüz olunur. Əvvəlcə .NET Framework – un nə olduğunu qısa şəkildə aydınlaşdıraq. 2000-ci ilə qədər, proqramçı olmaq istəyən şəxslər, hansı proqramlaşdırma dilini seçməli olduqları haqqda ciddi tərəddüdlə qarşılaşırdılar. Çünki seçilən texnologiyanın mühitdən asılılığı, edəcəkləri işi, seçdikləri proqramlaşdırma dilinin nə dərəcədə ələ ala biləcəyi kimi faktorları nəzərə almaq lazım idi. Üstəlik, çoxlu sayıda fərqli sistemdən və fərqli arxitekturaya  malik kompüterlərdən ibarət internet dediyimiz virtual dünyada, veb tətbiqetmələr yazmaq lazım olduğunda, dillərin mühitdən asılılığı, proqramçıları lap boğaza yığırdı. Mühitdən asılılıq dedikdə, bir proqramlaşdırma dilində yazılan proqramın, sadəcə spesifik sistemlərdə və spesifik prosessorlar tərəfindən icra olunmağı başa düşülürdü. Fikirləşin, bir proqram yaz...
Post a Comment
Read more

Ilk Bəsit Proqram

Ilk Bəsit Proqram Artıq bir proqram yazmağın vaxtı gəldi, çatdı. Yuxarıda göstərilən qaydada bir konsol proyekt yaratdığınızda Visual Studio sizə mətn redaktə pəncərəsini aşağıdakı kodlarla birlikdə təqdim edəcək: using System; using System.Collections.Generic; using System.Linq; using System.Text; namespace MenimIlkProqramim { class Program { static void Main( string [] args) { } } } Bu kodları aşağıdakı kimi dəyişdirin: using System; class Program { static void Main() { } } Kodlardakı bəzi hissələri sildik, çünki bizə hələki lazım olmayan bölümləri təmizlədik. Çox kod gözünüzü qorxutmasın deyə.  Bu bir neçə sətir kod, ən bəsit şəkildə proqram yazağa hələki kifayət quruluşa malikdir. İndi izahata keçməmiş, Main() metodunun (metod nə olduğunu hələki bilmirik) gövdəsinə Console.WriteLine(―Salam, dunya!‖); sətrini əlavə edək. Kodlar aşağıdakı kimi olacaq: using System; class Program { static void Main() { Console .WriteL...
Post a Comment
Read more